Update 27/09/22
De verbindingen van houten balken zijn te herleiden tot enkele typen; deze verschillen respectievelijk, omdat de stukken verschillend worden aangewend of onderscheiden moeten werken.
Zo zal b.v. bij spanten, de
pen-en-gatverbinding met zichtbaren toognagel de priemstijl aan de hanenbalk.
binden; de inkeping met pen-en-gat zal passen bij het binden van kapspruit en hanenbalk. In het eerste geval kan de toognagel in hout of in ijzer zijn (in
hout, pin genaamd); om 't even welke oplossing kan vooropgesteld worden, als die
maar rekening houdt met het trekken van priemstijl en hanenbalk.
De spruit komt schuins op de
hanenbalk terecht en is dus geneigd zijdelings uit te glijden; daarom is de
inkeping de aangeduide verbinding.
zie detail
Hierbij enkele elementaire en rechthoekige houtverbindingen, vanaf pen-en-gat tot dubbele, driedubbele inscharing, me of zonder zwaluwstaart
zie detail
Komt het er op aan een stuk te verlengen, of beter, twee stukken in een zelfde richting te verbinden, dan kan dat gebeuren door het eenvoudig neven elkaar plaatsen, door een schuine liplasch of door een schuine liplasch met draagtand; de twee laatste kunnen door pinnen verbonden worden.
Deze drie verbindingen
veronderstellen een steun, zij het dan een zolderbalk of een anderen. Daar dit
niet altijd mogelijk is, heeft men te voorzien dat twee in elkaar verlengde
stukken door hun verbinding alleen stand houden. Dit kan gebeuren door de
schuine haakliplasch met sleutels te versterken. Al deze stukken liggen
horizontaal; ze moeten dus tegen doorbuiging bestand zijn; men zal opmerken dat
voornoemde houtverbindingen daarmede afrekenen.
zie detail
Houtverbindingen met
inkeping
Voor het rijk van de
belegde meubels, bekwam men panelen van aanzienlijke oppervlakte door het simpel
naast elkaar plaatsen van parketplanken. Houtverbindingen voor effen panelen kunnen
nog op velerlei manieren verwezenlijkt worden.
Ziehier
(detail), links,
enkele voorbeelden voor liggende beschieting. Rechts, geprofileerde planken die
voor staande beschieting passen.
Terug naar Bouwkundige begrippen.
